Ένας σχεδιαστής μόδας είναι απαραίτητο να γνωρίζει τα ειδη υφασματων και τη δομή τους. Αυτό όμως επιτυγχάνεται μόνο όταν γνωρίσουμε το αρχικό συστατικό που χρησιμοποιείται ώστε να δημιουργηθεί ένα ύφασμα. Και αυτό δεν είναι άλλο παρά την ίνα που δημιουργεί την κλωστή.

Οι 2 κατηγορίες που διαχωρίζουν τις ίνες στα ειδη υφασματων.

Η ίνα χαρακτηρίζεται κυρίως από το πάχος της και το μήκος της. Από αυτό εξαρτάται η δυνατότητα συστροφής της με άλλες ίνες, για να δημιουργηθεί η κλωστή. Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τις φυσικές και τις τεχνητές. Οι φυσικές ίνες είναι σχετικά μικρές σε σχέση με τις τεχνητές ίνες που δημιουργούνται με χημικό τρόπο. Με εξαίρεση το μετάξι που μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 2000 μέτρα.

Φυσικές ίνες

Οι φυσικές ίνες χωρίζονται σε δύο ομάδες και έπειτα οι δύο αυτές σε υποομάδες. Είναι οι φυτικές και οι ζωτικές. Συνήθως οι ίνες αυτές αναμειγνύονται αλλά υπάρχουν και υφάσματα που δημιουργούνται εξ ολοκλήρου από κάποιες. Όπως είναι το μετάξι, το μαλλί, το βαμβάκι και το λινάρι.

Φυτικές κύριες ίνες είναι:

Βαμβάκι: Οι κύριες ιδιότητες του βαμβακιού είναι η αντοχή και η απορροφητικότητά του. Τα ειδη υφασματων που παράγονται από βαμβάκι είναι πολλά. Έχουμε ελαφρά σαν φτερό τούλια, ποπλίνες σαν μετάξι, λεπτά κεντητά υφάσματα και κορδέλες, μαλακά ζέρσεϊ, βαριά γραμμωτά και κανβάδες, κοτλέ, βελουτέ, φόδρες κ.α.

Λινάρι: Το λινό θεωρείται η πρώτη ίνα που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος. Στη βιομηχανία της μόδας η σκέψη για το υλικό ανά τα χρόνια αλλάζει. Στην αρχή το θεωρούσανε βαρετό, κλασσικό, ενώ στην συνέχεια έγινε ένα ακριβό στοιχείο της μόδας. Τώρα θεωρείται ένα οικολογικό υλικό, μα φυσικά με ιδιαίτερη επεξεργασία. Αναμειγνύεται με άλλες ίνες με σκοπό την βελτίωση της εμφάνισής του. Τα ειδη υφασματων που παράγονται από το λινάρι συνεχώς αυξάνονται. Ελαφρά υφάσματα και λεπτά με διακοσμήσεις, κλασσικά λινά σε διάφορα βάρη, υφάσματα μόδας σε μεγάλη ποικιλία ύφανσης, πλεκτά και τουίντ (Σκωτσέζικο).

Φυτικές μικρότερες ίνες είναι:

Κάνναβη: Οι ίνες της κάνναβης και οι ίνες από το λινάρι είναι ταυτόσημες και μοιάζουν σαν δύο σταγόνες νερό. Οι διαφορές μεταξύ των δύο υφασμάτων είναι ελάχιστες. Το μήκος της ίνας της κάνναβης είναι λίγο μεγαλύτερο και το χρώμα της είναι κιτρινωπό, γκρι με σκούρο καφέ ενώ του λινού είναι κιτρινωπό έως γκρίζο. Επίσης η κάνναβη είναι πιο ανθεκτική στις υπεριώδης ακτινοβολίες οπότε δεν ξεθωριάζει. Και τα δύο υφάσματα είναι βιοδιασπώμενα.

Ραμί: Η κινέζικη τσουκνίδα. Από τις παλαιότερες πρώτες ύλες που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή υφασμάτων. Ένα υψηλής ποιότητας νήμα που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή κορυφαίας ποιότητας εξωτερικών ενδυμάτων. Το ύφασμα είναι ελαφρύ και μεταξένιο. Πολλά κιμονό φτιάχτηκαν από αυτό.

Γιούτα: Φτιάχνεται η λινάτσα. Ύφασμα για πολλές εφαρμογές. Διακοσμητικά είδη, μπομπονιέρες, σακιά μεγάλης αντοχής, καπέλα, τσάντες κ.α.

Ζωτικές κύριες ίνες είναι:

Μαλλί: To 90% των ζωικών ινών που παράγονται είναι μαλλί. Οι τρίχες μικρότερες και λεπτότερες από το μαλλί (π.χ. κασμίρι, βικούνα, αλπακά, μοχέρ) αναμειγνύονται συνήθως με άλλες ίνες για υφάσματα υψηλής ποιότητας. Η ίνα είναι κυλινδρική με επιφάνεια σαν από λέπια, με εσωτερική δομή ινώδη και πολύπλοκη. Το μαλλί έχει μοναδικές φυσικές ιδιότητες. Είναι ζεστό, ελαστικό, εφαρμόζει στο σώμα όμως έχει και τα αρνητικά του. Δεν απορροφά τον ιδρώτα, συρρικνώνει πολύ εύκολα. Για αυτό και υφίσταται μεγάλη επεξεργασία. Τα ειδη υφασματων που προέρχονται από το μαλλί είναι πάρα πολλά. Ζορζέτες, κορδέλες, λεπτά μαλακά μάλλινα υφαντά, μαλακά ζέρσεϊ, βαριά πλεκτά, ζακάρ, σκληρά υφάσματα για κοστούμια και καμπαρντίνες. Βαριά μάλλινα και με ατελείωτες ιδιότητες. Χτενισμένα και με χνούδι με ενδιαφέρουσα δομή επιφάνειας.

Μετάξι: Το μετάξι βγαίνει από το κουκούλι του μεταξοσκώληκα. Η κάμπια αυτή πλέκει το κουκούλι γύρω της ώστε να μετατραπεί εκεί σε χρυσαλίδα. Η Κίνα είναι η χώρα με την μεγαλύτερη παραγωγή ακατέργαστου μεταξιού. Η ποιότητά του ποικίλλει και η παραγωγή δεν είναι σταθερή. Το μετάξι χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο σε ανάμειξη με τεχνητές ίνες. Τα ειδη υφασματων που παράγονται από το μετάξι επεκτάθηκαν πέρα των πολυτελών και κλασσικών αγορών. Διακοσμητικά υφάσματα, ελαφρά υφάσματα για φορέματα και πουκάμισα, κρεπ, κεντητά, απαλά ζέρσεϊ με ειδικές πλέξεις, σκωτσέζικα και πλούσια σε χνούδι υφάσματα.

Ζωτικές μικρότερες ίνες είναι η τρίχα που προέρχεται από ζώα όπως καμήλα, αλπακά, λάμα, μοχέρ, κασμίρ, κασγκόρα, αγκύρας (κατσίκι, κουνέλι), άλογο.

Τεχνητές ίνες:

οι τεχνητές ίνες μπορούν και αυτές να χωριστούν σε δύο ομάδες. Στα φυσικά πολυμερή και στα συνθετικά πολυμερή. Τα φυσικά πολυμερή κατασκευάζονται με χημική μορφή από φυσικές πρώτες ύλες και τα συνθετικά που κατασκευάζονται από χημική σύνθεση χημικών πρώτων υλών.

Τα φυσικά πολυμερή είναι:

ΒΙΣΚΟΖΗ (Viscose): Η παλαιότερη τεχνητή ίνα. Παράγει υφάσματα με φοβερές ιδιότητες στην εφαρμογή τους στο σώμα, στον όγκο τους κι έχει αντίσταση στο τσαλάκωμα. Είναι πολλά τα ειδη υφασματων βισκόζης κι αυτό επειδή μπορεί να παραχθεί με ποικίλες ιδιότητες. Παλαιότερα τη χρησιμοποιούσαν κυρίως για οικονομικά φορέματα και εσώρουχα. Ήταν υποκατάστατο του βαμβακιού και του μεταξιού. Σήμερα χρησιμοποιείται σε υφάσματα όλων των ποιοτήτων και τιμών και σε διάφορα ποσοστά στις υφάνσεις, πλέξεις, αναμείξεις, προσμείξεις.

ΚΟΥΠΡΟ (CUPRO): Τα υφάσματα που κατασκευάζονται από κούπρο έχουν εμφάνιση μεταξιού και εφαρμόζουν καλά στο σώμα.

ΜΟΝΤΑΛ (MODA): Τα υφάσματα από ίνες μοντάλ έχουν κάποια ομοιότητα με το βαμβάκι.

Οξική, διοξική, τριοξική κυτταρίνη: Τα ειδη υφασματων από οξική κυτταρίνη είναι πολύ διαδεδομένα στα υφαντά και πλεκτά. Η χαμηλή απορροφητικότητά τους κάνει τα υφάσματα αυτά κατάλληλα για μαγιό και αδιάβροχα ρούχα. Η εφαρμογή τους στο σώμα και η γυαλάδα τους κάνει τα υφάσματα αυτά κατάλληλα για ενδύματα πολυτελείας (π.χ. κρεπ, βελούδα και σατέν). Η ποικιλία μορφών επιτρέπει τη δημιουργία σκληρών και ανάγλυφων υφασμάτων (π.χ. ταφτάδες και μπροκάρ, δηλαδή χρυσοΰφαντα).

Lyocell: Έχει τεράστια αντοχή, ενώ στην επεξεργασία του είναι μαλακό και στιλπνό με καλές ιδιότητες και μεγάλη εφαρμογή. Αποτελείται από 100% κυτταρίνη που προέρχεται από ξυλοπολτό και η παραγωγή του γίνεται με τρόπο οικολογικό. Στα ειδη υφασματων συμπεριλαμβάνονται κρεπ, δίμιτα, ποπλίνες, τζιν, chambrays και πολλά πλεκτά.

Τα συνθετικά πολυμερή είναι:

Πολυαμίδιο (νάιλον): Το νάιλον το συναντάμε κυρίως στις κάλτσες, τα εσώρουχα και τα αδιάβροχα αλλά η μοναδική μηχανική αντοχή του το καθιστά βασικό προϊόν για την κατασκευή διαφόρων ειδών υφασμάτων. Υφάσματα αντοχής για αδιάβροχα ενδύματα, ελαφρά και ογκώδη υφάσματα εξαιρετικά άνετα και κατάλληλα για αθλητικά ενδύματα, πλεκτά μεγάλης ποικιλίας, υφάσματα με εμφάνιση μεταξωτή ή φλούδας ροδακίνου, πολυτελή σατέν, κρεπ και ταφτάδες, τεχνητές γούνες.

Πολυεστέρας: Τα υφάσματα του πολυεστέρα από μικροΐνες παρασκευάζονται από πολύ λεπτά νήματα που τα κάνουν μοναδικά ελαφρά απαλά στην αφή ή υφάσματα με βελούδινο χνούδι για άνεση και λειτουργικότητα. Οι πολυεστερικές μεμβράνες (sympatex) μπορούν να κολλήσουν σε οποιοδήποτε ύφασμα και να το κάνουν αδιάβροχο, επιτρέποντας παράλληλα τη διαπνοή. Οι κοίλες ίνες (thermostat) δίνουν ζεστά υφάσματα, που επιτρέπουν τη διαπνοή. Πολυεστερικά ειδη υφασματων συναντάμε σε πολλές μορφές. Λεπτές δαντέλες, κορδέλες, λεπτά υφάσματα αντοχής που μας προστατεύουν από καιρικές συνθήκες. Κατάλληλα για αθλητικές δραστηριότητες (φόρμες), πλεκτά μεγάλης ποικιλίας, πολυτελή σατέν, κρεπ και ταφτά, υφάσματα για κοστούμια και τεχνητές γούνες.

Ακρυλικά: Τα ακρυλικά κατασκευάζονται από παραπροϊόντα του φυσικού αερίου και του αέρα. Οι ακρυλικές ίνες έχουν μοναδικές ιδιότητες για το κατσάρωμα της κλωστής και χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ογκωδών κλωστών. Έχουν μικρή απορροφητικότητα και στεγνώνουν πολύ εύκολα. Έχουν μονωτική ιδιότητα, μοναδική αντοχή και ευκολία στη συντήρησή τους. Οι ίνες είναι ευαίσθητες στη θερμότητα και μπορούν εύκολα να καταστραφούν. Υφάσματα που κατασκευάζονται από ακρυλικές ίνες είναι χοντρά και ελαφρά, άνετα και ζεστά, πλεκτά με διάφορα βάρη και υφή, χνουδωτά και φλοκωτά.

Ελαστίνη (lycra): Η ελαστίνη ανήκει στις ίνες που ενισχύουν τα υφάσματα. Το κύριο στοιχείο για την επιλογή της χρήσης της είναι η τελική χρήση του υφάσματος. Η πρώτη ύλη της ελαστίνης είναι η πολυουρεθάνη. Η μοριακή δομή της, της επιτρέπει να επιμηκύνεται και να συστέλλεται σε σχέση με την αρχική της θέση.

Άλλες δευτερεύουσες συνθετικές ίνες είναι το πολυβινύλιο, η πολυουρεθάνη, το αραμίδιο, πολυολεφίνες, πολυαιθυλάνιο, πολυπροπυλένιο, chlorofibre (ίνες PVC), pvc (φύλλο PVC).

Ονομασίες από τα κυριότερα ειδη υφασματων: