Σε αυτό το άρθρο θα κάνουμε μία αναδρομή στην αρχαία ενδυμασία. Γνωρίζοντας την ιστορία της μόδας ανά εποχή μας διευκολύνει ώστε να κατανοήσουμε την σύγχρονη μόδα.

Αρχαία ενδυμασία, Αίγυπτος.

Γυναικεία αρχαία ενδυμασία της Αιγύπτου:

Ένα χαρακτηριστικό της αρχαίας ενδυμασίας της Αιγύπτου ήταν ότι κάλυπτε το κάτω σώμα, αφήνωντας το επάνω σώμα ακάλυπτο. Η Αιγύπτια αρχικά φορούσε ένα λινό ύφασμα που περνούσε ανάμεσα από τα πόδια και έδενε στους γοφούς. Το υπόλοιπο σώμα έμενε ακάλυπτο. Μόνο οι ευγενείς φορούσαν έναν μανδύα που περνούσε από τους αγκώνες και σχημάτιζε πιέτες.

Μετά ήρθε η καλασίρις. Το ύφασμα αγκάλιαζε το σώμα και έφθανε έως τις γάμπες ή τους αστραγάλους. Το στήθος έμενε ακάλυπτο και στερεωνόταν στους ώμους με έναν ιμάντα ή με φαρδιές τιράντες. Η καλασίρις πολλές φορές έφθανε μέχρι το λαιμό με ή χωρίς μανίκια.

Η ασιατική επίδραση μεταμόρφωσε την καλασίρις σε μανδύα. Ένα μεγάλο κομμάτι ύφασμα με άνοιγμα στο κεφάλι και πλαϊνή ραφή από τη μέση έως τον ποδόγυρο. Το ύφασμα δίπλωνε κάτω από το στήθος και φαινόταν σαν κάπα.

Ανδρική αρχαία ενδυμασία της Αιγύπτου:

Το βασικό ένδυμα για τους άντρες ήταν το σέντι όπου ήταν ένα απλό λινό ύφασμα που περνούσε ανάμεσα από τα πόδια τύλιγε τους γοφούς και έφθανε έως τα γόνατα. Πολλές φορές στερεωνότανε με ζώνη. Το ΄σεντι των Φαραώ ήταν λεπτότερο και γεμάτο πιέτες και κοσμήματα.

Συχνά το σέντι αποτελούσαν περισσότερα υφάσματα το ένα πάνω από το άλλο και το εξωτερικό ήταν το μακρύτερο από όλα. Έδειχνε σαν φούστα. Το ΄σεντι ήταν το μοναδικό ένδυμα για τους άντρες. Αργότερα φόρεσαν και αυτοί καλασίρις επάνω από το σέντι.

Τα μαλλιά τους ήταν κομμένα ευθεία, ίσια ή με μικρές πλεξούδες. Οι ευγενείς φορούσανε σύμβολα ισχύος στο μέτωπο, στέμματα και κωνικές μήτρες. Τα υποδήματα ήταν προνόμια των πλουσίων τα οποία ήταν σανδάλια με ιμάντες στα δάκτυλα και μυτερές απολήξεις. Σημαντικό χαρακτηριστικό της αρχαίας ενδυμασίας των Αιγύπτιων ήταν ένας δακτύλιος γιακάς που κατασκευαζόταν από δέρμα, μέταλλο ή ύφασμα και στολισμένος με πολύτιμους λίθους. Αυτός τους προστάτευε και από τον ήλιο.

Αρχαία ενδυμασία, Ελλάδα.

Γυναικεία αρχαία ενδυμασία της Ελλάδας:

Οι αρχαίες Ελληνίδες φορούσαν το πέπλο, το οποίο ήταν ένα ορθογώνιο ύφασμα τυλιγμένο στο σώμα. Ξεκινούσε κάτω από τις μασχάλες και μετά το περνούσαν στους ώμους όπου το στερέωναν με καρφίτσες, κουμπιά ή κόμπους. Το ύφασμα που περνούσε από πάνω το έριχναν στη μέση, ενώ το δεξί τμήμα το άφηναν ελεύθερο. Το μακρύ αυτό ένδυμα το φορούσανε με ζώνη ή χωρίς.

Φορούσανε επίσης και χιτώνα, όπου ήτανε από ελαφρύ ύφασμα και τον έδεναν στο πλάι. Ο μακρύς χιτώνας έφθανε έως τις άκρες των δακτύλων και είχε φαινομενικά μανίκια. Αυτά δημιουργούνταν από τις πλαϊνές ραφές και τις ραφές των ώμων. Ο χιτώνας ήταν γεμάτος με πιέτες που δημιουργούσε το ύφασμα από τα διάφορα δεσίματα, στη μέση, στους γοφούς ή κάτω από το στήθος.

Κάποιες φορές το πέπλο και ο χιτώνας φοριούνταν παράλληλα με το πέπλο να βρίσκεται πάνω από τον χιτώνα.

Ένα άλλο ένδυμα ήταν το ιμάτιον που το φοράγανε για παλτό τυλιγμένο γύρω από το σώμα και κάλυπτε και το κεφάλι.

Ανδρική αρχαία ενδυμασία της Ελλάδας:

Το ανδρικό ένδυμα αντίστοιχο του γυναικείου πέπλου ήταν η χλαίνα. Ένα μάλλινο ύφασμα που περνούσε από την ωμοπλάτη και δενόταν εμπρός ή στη δεξιά πλευρά. Το ύφασμα έφθανε έως τα γόνατα .

Ο ανδρικός χιτώνας έφθανε και αυτός έως τα γόνατα και δενόταν με ζώνη στη μέση. Ο μακρύς χιτώνας ήταν προνόμιο των ευγενών ανδρών.

Ένα άλλο ένδυμα που χάριζε μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων ήταν η εξωμίς. Ήταν ένα κοντό ένδυμα που άφηνε έξω τον έναν ώμο.

Το ανδρικό ιμάτιον ήταν ένα μεγάλο ύφασμα που με διάφορους τρόπους τυλιγόταν γύρω από το σώμα και μερικές φορές αποτελούσε το μοναδικό ένδυμα.

Οι ιππείς και οι ταξιδιώτες φορούσαν τη χλαμύδα. Ήταν ένας μάλλινος μανδύας, ριχτός στον αριστερό ώμο και σστερεωνόταν στο δεξί ώμο, ώστε να μένει ελεύθερο το δεξί χέρι.

Οι ταξιδιώτες Έλληνες φορούσανε καπέλα. Ο πέτασος ήταν ένα στρογγυλό καπέλο με γύρο. Το φορούσανε οι έφηβοι κυρίως. Οι άνδρες φορούσανε και έναν στενό σκούφο τον πίλο. Ένα άλλο καπέλο στρογγυλό με κωνική απόληξη χρησίμευε ως προστασία από τον ήλιο. Τα παπούτσια τους ήταν σανδάλια με κορδόνια που δενόντουσαν ψηλά.

Αρχαία ενδυμασία, Ρώμη.

Γυναικεία αρχαία ενδυμασία της Ρώμης:

Οι γυναίκες φορούσαν από μέσα την τούνικα. Ήταν ένα κομμάτι ύφασμα με πλαϊνές ραφές και οπές για το κεφάλι και τα χέρια. Κάποιες φορές ράβονταν και μανίκια. Στερεωνόταν με ζώνη και στολιζόταν στους ώμους. Ένα άλλο ένδυμα ήταν η στόλα η οποία έμοιαζε πολύ με τον ελληνικό χιτώνα. Ήταν φαρδιά και συχνά σερνόταν. Τη φορούσαν με στηθόδεσμο που λεγότανε στρόφιον.

Η πάλλα ήταν ένα μάλλινο ύφασμα που το φορούσανε όταν θα βγαίνανε από το σπίτι. Το τύλιγαν γύρω από τους γοφούς ενώ πολλές φορές κάλυπτε και το κεφάλι.

Η παίνουλα ήταν ένα πανοφώρι. Ήταν στρογγυλή από πυκνό μαλλί ή δέρμα. Πολλές φορές είχε και κουκούλα.

Ανδρική αρχαία ενδυμασία της Ρώμης:

Η ρωμαϊκή ενδυμασία ήταν βασισμένη επάνω στις κοινωνικές τάξεις. Αντανακλούσε την ίδια την κοινωνία της Ρώμης και τις επίσημες διακρίσεις αυτών αλλά και των ξένων μέσα από ένα πολύ οργανωμένο σύστημα κανόνων.

Η ενδυμασία των Ρωμαίων θα μπορούσε να ταξινομηθεί σε δύο κατηγορίες:

Α ) Σε αυτά που φοριούνταν από το κεφάλι, όπως η ανδρική τούνικα που έφθανε έως τα γόνατα και δενόταν με ζώνη στη μέση. Πολλές φορές έφθανε και έως τους αστραγάλους. Όταν η τούνικα ήταν διακοσμημένη με πορφυρό χρώμα τότε έδειχνε τίτλο ευγενείας.

Β) Σε αυτά που τυλίγονταν γύρω από το σώμα. Όπως η τόγκα. Στην αρχή ήταν ένα εξωτερικό ένδυμα που φορούσανε και οι γυναίκες. Χρησίμευε και ως κουβέρτα για την νύχτα. Ήταν ένα μεγάλο μάλλινο κομμάτι ύφασμα, σε οβάλ σχήμα και φοριόταν τυλιγμένη γύρω από το σώμα σχηματίζοντας πολλές πιέτες. Ήταν ένα ένδυμα που αποτελούσε τιμή σε αυτόν που το φορούσε.

Το πάλλιον ήταν ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμο ύφασμα που θεωρήθηκε πιο εύχρηστο και απλοϊκότερο από την τόγκα. Στην αρχή φτιαχνότανε με πιο ευτελή υλικά, αλλά αργότερα εμφανίστηκαν και πιο πολυτελή πάλλια με σιρίτια, χρυσοποίκιλτα, πολύχρωμα και πολλές φορές έφεραν προσωπογραφίες. Είναι αντίστοιχο της γυναικείας πάλλας.

Και οι άνδρες φορούσαν παίνουλα στον άσχημο καιρό.

Αρχαία ενδυμασία, Ινδία.

Σε γενικές γραμμές, τα αρχαία ινδικά ενδύματα ήταν όλα τυλιχτά γύρω από το σώμα και χωρίς ραφές. Το καθένα ήταν ένα ολοκληρωμένο σύνολο μίας ξεχωριστής εμφάνισης. Και οι άντρες και οι γυναίκες φορούσαν τα υφάσματα με παρόμοιο τρόπο.

Τα σάρι και τα Dhoti που φοριούνται σήμερα είναι παρόμοια με υφάσματα που έχουν φορεθεί πριν από χιλιάδες χρόνια.

Οι πρώτες αναφορές στην παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ενδυμάτων στην Ινδία, χρονολογούνται μεταξύ 2500 έως 2000 π.Χ. στον πολιτισμό της κοιλάδας του Ινδού στις δύο πόλεις του, Mohenjo Daro και Χαράπα. Οι γνώσεις γύρω από την ινδική ενδυμασία βασίζονται επάνω στην μελέτη των γλυπτών και των απεικονίσεων όπου εμφανίζονταν άντρες και γυναίκες με ενδύματα τυλιγμένα στο σώμα τους μόνο.

Το αγαλματίδιο του «αρχιερέα» φοράει σάλι με σχέδια με ένα επίσημο ντραπέ. Σε άλλα αγαλματίδια και χαρακτικά φαίνονται κοντά ντραπέ σαρόνγκ όπως φούστες. Επίσης κοσμήματα και περίτεχνα χτενίσματα.

Παρόμοια ρούχα είδαν αργότερα σε πίνακες ζωγραφικής όπου οι φιγούρες είναι λιγοστά ντυμένες με ένα σφιχτό σαρόνγκ γύρω από τη μέση τονίζοντας τις καμπύλες μαζί με ένα λεπτό ριχτό σάλι ή choli.
Το μη ραμμένο ένδυμα δεν είναι λιγότερο εξελιγμένο από το ραμμένο ρούχο.

Και ενώ τα παραδοσιακά ινδικά ενδύματα ήτανε Unisex, το ύφασμα και ο τρόπος που σχημάτιζε το ντραπέ του, ήταν χαρακτηριστικά της κοινωνικής θέσης και του επαγγέλματος του χρήστη.

Τρεις κατηγορίες υπήρχανε:

Α) Uttariya ή άνω ένδυμα.

Το Uttariya ή το πάνω ένδυμα ήταν συνήθως από βαμβάκι ή μετάξι με διακοσμημένα σύνορα και περιθώρια. Ο τρόπος που το φορούσαν ήταν ανάλογος με το επάγγελμα του χρήστη. Στο δικαστήριο, το uttariya θα μπορούσε να πέφτει στον έναν ή και στους δύο ώμους και διαγώνια στο στήθος. Θα μπορούσε επίσης να χαλαρώσει στην πλάτη με τα ελεύθερα άκρα να κρέμονται και τα δύο κάτω από τα χέρια ή τυλιγμένα γύρω από τον καρπό.

Για πρακτικούς σκοπούς, οι εργατικές τάξεις τύλιγαν το χοντρό βαμβακερό uttariya γύρω από το κεφάλι για προστασία από τον ήλιο ή το τύλιγαν άνετα γύρω από τη μέση, αφήνοντας τα χέρια γυμνά. Οι γυναίκες το φορούσαν ως κάλυμμα κεφαλής που το άφηναν να κρέμεται κατευθείαν στην πλάτη ή το έδεναν με κορδέλα.

Β) Antariya ή χαμηλότερο ένδυμα.

Το Antariya από λευκό βαμβάκι, λινό ή μουσελίνα ήταν το κύριο ένδυμα και για τα δύο φύλα. Περιστασιακά θα μπορούσε να κεντηθεί σε χρυσό και να στολιστεί με πολύτιμους λίθους. Το antariya που φορούσαν οι γυναίκες ήταν αρχικά από αδιαφανές ύφασμα και αργότερα από διαφανές υλικό. Ένα μικρό κομμάτι υφάσματος έπεφτε στο κέντρο εμπρός, περνούσε κάτω από τα πόδια και στερεωνόταν στο κέντρο πίσω. Θα μπορούσε επίσης να φορεθεί ως φούστα τυλιγμένη γύρω από τους γοφούς.

Γ) Kayabandh ή εσάρπα.

Μία λωρίδα υφάσματος περνούσε από την μέση και έδενε στο κέντρο εμπρός. Ο τρόπος που δενόταν και η διακόσμησή του μπορούσε να ήταν απλή ή περίπλοκη.

Οι άντρες φορούσανε τα υφάσματα αυτά τυλιγμένα στους γοφούς και τα περνούσανε ανάμεσα από τα πόδια. Ήταν υφάσματα λινά και τα λέγανε kachcha. Οι απλοί πολίτες και οι αγρότες φορούσανε kachcha σε μικρότερη έκδοση. Το μήκος αυτού του ενδύματος κυμαινόταν από τη μέση έως τις γάμπες για τις ανώτερες τάξεις.

Πρέπει να σημειωθεί πως το εμπόριο και οι εισβολές αποτελούσαν επιρροές ως προς την διαμόρφωση και εξέλιξη των ρούχων.

Για παράδειγμα στην περίοδο Kushan, λόγω του εμπορίου με την Ελλάδα, το antariyas αναπτύχθηκε σχηματίζοντας πιέτες που σχετίζονταν με τον ελληνικό χιτώνα. Η ενδυμασία Kushan για τις γυναίκες έδειξε την αλλαγή και την εξέλιξη των ενδυμάτων παρόμοια με την ελληνορωμαϊκή φορεσιά.

Αμετάβλητη στην ουσία, είναι η παραδοσιακή σάρι έξι έως εννέα μέτρων, όπου ο τρόπος που σχηματίζεται
το ντραπέ, είναι ενδεικτικό της γεωγραφικής θέσης στην Ινδία όπου κατοικεί αυτός που το φοράει.

Αρχαία ενδυμασία, Γερμανία.

Γερμανική πρώιμη και μεταγενέστερη εποχή:

Από ευρήματα τάφων της εποχής του χαλκού (1800 – 800 π.χ), έχουμε εικόνα της ενδυμασίας του τότε πολιτισμού της Γερμανίας. Η ενδυμασία της εποχής διατηρούσε το δικό της χαρακτήρα. Αργότερα την εποχή του σιδήρου (800 – 600 π.χ), άρχισαν οι επιρροές από άλλους πολιτισμούς από την αρχαία εποχή.

Η ενδυμασία των Γερμανών ήταν προσαρμοσμένη στο ψυχρό βόρειο κλίμα. Το μαλλί, το λινό και οι προβιές ζώων ήταν τα υλικά που χρησιμοποιούσανε για την παραγωγή ενδυμάτων. Τα ενδύματα κατασκευάζονταν με εργαλεία από πέτρα και οστά.

Γυναικεία αρχαία ενδυμασία της Γερμανίας:

Οι γυναίκες την εποχή του χαλκού φορούσαν φούστα – μπλούζα. Η φούστα τους ξεκινούσε κάτω από το στήθος και έφθανε έως τους αστραγάλους. Στην μέση σχηματίζονταν πιέτες και στερεωνόταν με μία πλεγμένη ζώνη ή με ένα σχοινί. Τα μανίκια της μπλούζας έμοιαζαν με αυτά ενός κιμονό. Την διακόσμηση την αναλάμβανε μία πόρπη.

Τα μικρά κορίτσια φορούσαν κοντές φούστες φτιαγμένες από σχοινιά. Ήταν παράλληλα χοντρά σχοινιά που περνούσανε από έναν σύνδεσμο.

Στην εποχή των πάγων εμφανίσθηκε ένα φόρεμα πλούσιο σε πιέτες, που περνούσε από το κεφάλι και στερεωνόταν στους ώμους με καρφίτσες. Το φορούσανε με μονή ή διπλή ζώνη. Συνήθως χωρίς μανίκια αλλά με μία μακρυμάνικη μπλούζα από μέσα ή από πάνω.

Από μέσα φορούσανε στηθόδεσμο και κορδέλες στα πόδια και στους μηρούς. Ένα μεγάλο πανί χρησίμευε ως μανδύας. Ήταν το πανωφόρι και κάλυπτε και το κεφάλι.

Ανδρική αρχαία ενδυμασία της Γερμανίας:

Στην εποχή του σιδήρου φόρεσαν παντελόνι που δενόταν στην κνήμη. Όταν το παντελόνι τους ήταν κοντό φορούσαν περικνημίδες ή επιδέσμους. Η μπλούζα τους ήταν μακριά μέχρι τα γόνατα και κλειστή έως το λαιμό. Με μανίκια ή χωρίς. Πολλές φορές φορούσανε ζώνη και άλλες φορές ήτανε με κουκούλα.

Τα παπούτσια τους ήταν δετά κατασκευασμένα από προβιά με την γούνα μέσα. Τα κοσμήματα ήταν μέρος της ενδυμασίας. Επιβλητικές πόρπες, καρφίτσες, γιακάδες, βραχιόλια, κοσμήματα στα πόδια, σκουλαρίκια, δαχτυλίδια, όλα φτιαγμένα από χαλκό ή πολύτιμα μέταλλα, με πολύτιμους λίθους, πέρλες, εμαγιέ ή μπερνστάιν.

Δείτε περισσότερες εικόνες για την γερμανική αρχαία ενδυμασία.

Τώρα που μάθαμε τόσα πολλά για την αρχαία ενδυμασία, η γνώση σε συνδυασμό με την φαντασία και το ταλέντο του καθενός θα βοηθήσει ώστε να δημιουργήσει ο καθένας από εσάς, μία σειρά μόδας εμπνευσμένη από τους αρχαίους πολιτισμούς και τον συνδυασμό αυτών.

Πάρε χαρτί και μολύβι και ξεκίνα να σχεδιάζεις ή πάρε ένα fashion Sketchbook με έτοιμες φιγούρες μόδας για να μην χάσεις καθόλου χρόνο.